Brexit – Datblygiadau Allweddol

2017

Llywodraeth Cymru yn rhydau datganiad yn ymwneud â’r dyfarniad.

• Pwysigrwydd parhau i gymryd rhan yn y Farchnad Sengl er mwyn cefnogi busnesau, a sicrhau swyddi a ffyniant Cymru ar gyfer y dyfodol
• Dull cytbwys o fynd i’r afael â mudo, drwy gysylltu hawl i fudo â swyddi ac arferion cyflogaeth da, cadarn sy’n amddiffyn gweithwyr o ba bynnag wlad y maen nhw’n dod
• O ran cyllid a buddsoddi, yr angen i Lywodraeth y DU wireddu’r hyn a addawyd yn ystod ymgyrch y refferendwm sef na fyddai Cymru yn colli ceiniog o gyllid o ganlyniad i benderfyniad y DU i ymadael â’r UE
• Perthynas gyfansoddiadol sylfaenol wahanol rhwng y llywodraethau datganoledig a Llywodraeth y DU – wedi’i seilio ar barch o’r ddwy ochr a chytuno drwy gydsynio
• Cynnal mesurau diogelu a gwerthoedd cymdeithasol ac amgylcheddol yr ydym yn ymfalchïo ynddynt yng Nghymru, yn arbennig hawliau gweithwyr, pan na fydd y rheiny yn cael eu gwarantu bellach drwy aelodaeth y DU o’r UE

Ystyriaeth briodol o drefniadau pontio er mwyn sicrhau nad yw’r DU yn syrthio dros ymyl y dibyn o ran ei pherthynas economaidd a’i pherthynas ehangach gydag Ewrop os na fydd cytundeb ynghylch trefniadau tymor hirach ar unwaith pan fydd yn ymadael.

Cafodd Erthygl 50 ei chreu fel rhan o Gytuniad Lisbon, ac mae’n gynllun ar gyfer unrhyw wlad sy’n dymuno ymadael â’r UE.

Mae gan Erthygl 50 Cytuniad Lisbon bum elfen:

1. Gall unrhyw Aelod-wladwriaeth benderfynu ymadael â’r Undeb yn unol â’i gofynion cyfansoddiadol ei hun.
2. Bydd Aelod-wladwriaeth sy’n penderfynu ymadael yn hysbysu’r Cyngor Ewropeaidd am ei bwriad. Ar sail canllawiau’r Undeb Ewropeaidd, bydd yr Undeb yn negodi ac yn dod i gytundeb â’r Wladwriaeth, yn cyflwyno’r trefniadau ar gyfer ei hymadawiad, ac yn ystyried y fframwaith ar gyfer perthynas y Wladwriaeth â’r Undeb yn y dyfodol. Bydd y cytundeb yn cael ei negodi yn unol ag Erthygl 218(3) o’r Cytuniad ar Weithrediad yr Undeb Ewropeaidd. Bydd yn cael ei gwblhau ar ran yr Undeb gan y Cyngor, yn gweithredu gan fwyaf cymwysedig, ar ôl derbyn cydsyniad Senedd Ewrop.
3. Bydd y Cytundebau’n peidio â bod yn berthnasol i’r Wladwriaeth dan sylw ar y dyddiad pan ddaw’r cytundeb ymadael i rym, neu yn niffyg hynny, dwy flynedd ar ôl yr hysbysiad y cyfeirir ato ym mharagraff 2, oni bai bod y Cyngor Ewropeaidd, mewn cytundeb â’r Aelod-wladwriaeth berthnasol, yn penderfynu ymestyn y cyfnod hwn yn unfrydol.
4. At ddibenion paragraffau 2 a 3, ni fydd yr aelod o’r Cyngor Ewropeaidd neu’r Cyngor sy’n cynrychioli’r Aelod-wladwriaeth sy’n ymadael yn cymryd rhan yn nhrafodaethau’r Cyngor Ewropeaidd neu’r Cyngor neu mewn penderfyniadau yn ymwneud â hi. Caiff mwyafrif cymwysedig ei ddiffinio yn unol ag Erthygl 238(3)(b) o’r Cytuniad ar Weithrediad yr Undeb Ewropeaidd.
5. Os yw Gwladwriaeth sydd wedi ymadael â’r Undeb yn gwneud cais am ailymuno, defnyddir y weithdrefn y cyfeirir ati yn Erthygl 49 i ymdrin â’r cais.

• nwyddau a roddir ar y farchnad o dan gyfraith yr Undeb cyn y dyddiad ymadael;
• deunyddiau a chyfarpar diogelu niwclear (Euratom);
• cydweithredu cyson rhwng yr heddlu a’r farnwriaeth ar faterion troseddol;
• llywodraethu;
• cydweithrediad y farnwriaeth ym materion sifil a masnachol;
• gweithdrefnau barnwrol a gweinyddol parhaus yr Undeb;
• materion yn ymwneud â swyddogaethau sefydliadau, asiantaethau a chyrff yr Undeb;
• egwyddorion sylfaenol hawliau dinasyddion;
• egwyddorion sylfaenol y setliad ariannol.

• trafodion barnwrol a gweinyddol parhaus;
• breintiau ac imiwneddau;
• deunyddiau a mesurau diogelu niwclear.

Ym mhob achos, safbwynt y Llywodraeth yw na fydd awdurdodaeth Llys Cyfiawnder Ewrop yn berthnasol i’r DU, ac y bydd y DU yn torri cysylltiad â sefydliadau’r UE.

Y Llywodraeth yn cyhoeddi’r nodyn technegol diweddaraf ar gymharu safbwyntiau’r UE-DU ar hawliau dinasyddion.

Llywodraeth y DU yn cyhoeddi papurau polisi ar fasnach a thollau.

1. Dileu’r cyfyngiad Cymal 11 ar y setliad datganoli.
2. Sicrhau bod Gweinidogion Cymru a’r Cynulliad yn gyfrifol am gywiro holl elfennau’r gyfraith sy’n deillio o’r UE ym meysydd lle y mae cymhwysedd wedi ei ddatganoli.
3. Sicrhau bod pwerau sydd ar gael i Weinidogion Cymru o dan y Bil yn gyfyngedig ac wedi’u llunio’n fwy cadarn na’r rhai sydd wedi’u nodi yn y Bil ar hyn o bryd.
4. Atal Gweinidogion Llywodraeth y DU rhag diwygio elfennau o’r gyfraith sy’n deillio o’r UE ac sy’n effeithio ar Gymru oni bai eu bod yn ymwneud â materion a gedwir yn ôl.
5. Atal Gweinidogion Llywodraeth y DU neu Weinidogion Cymru rhag defnyddio pwerau dirprwyedig i ddiwygio Deddf Llywodraeth Cymru.
6. Sicrhau bod y Cynulliad yn gallu pennu ei drefniadau craffu ei hun.

Ochr yn ochr â’r amcanion hyn, anfonodd y Pwyllgor diwygiadau arfaethedig i gyflawni ei chwe amcan.

Cytunwyd mewn egwyddor ar y canlynol:

1. diogelu hawliau dinasyddion yr Undeb yn y DU a dinasyddion y DU yn yr Undeb;
2. y fframwaith ar gyfer ymdrin â’r sefyllfa unigryw yng Ngogledd Iwerddon; a’r
3. setliad ariannol.

2018

Theresa May yn gwneud datganiad yn Nhŷ’r Cyffredin ar gyfarfod y Cyngor Ewropeaidd ym mis Hydref.

Y Prif Weinidog Theresa May yn rhoi’r newyddion diweddaraf i Dŷ’r Cyffredin ar y trafodaethau i ymadael â’r UE, ac yn gwneud datganiad wedyn.

Y Prif Weinidog Theresa May yn trafod cynnydd y trafodaethau â Taoiseach Iwerddon, yn enwedig y ‘backstop’ ac ymrwymiad y DU i Gytundeb Dydd Gwener y Groglith.

Diwrnod 2 o ddadleuon Tŷ’r Cyffredin ar y Cytundeb Ymadael a’r berthynas rhwng y DU a’r UE yn y dyfodol.

Diwrnod 3 o ddadleuon Tŷ’r Cyffredin ar y Cytundeb Ymadael a’r berthynas rhwng y DU a’r UE yn y dyfodol.

Y Prif Weinidog Theresa May yn gwneud datganiad yn Nhŷ’r Cyffredin ar Ymadael â’r Undeb Ewropeaidd ac yn cyhoeddi y bydd y Bleidlais Ystyrlon, a oedd i fod i gael ei chynnal yfory, yn cael ei gohirio.

Stephen Barclays (yr Ysgrifennydd Gwladol dros Ymadael â’r UE) yn gwneud datganiad yn Nhŷ’r Cyffredin mewn ymateb i ddyfarniad CJEU yn achos Erthygl 50 Wightman.

Wrth ymateb, meddai Is-weinidog Brexit, Robin Walker: “If Parliament were to reject the deal, the Government would be required to make a statement on our proposed next steps and table a motion in neutral terms on that statement”.

Tŷ’r Cyffredin yn cynnal Dadl Frys dan arweiniad yr Wrthblaid ar reolaeth y Llywodraeth o ddadl y bleidlais ystyrlon.

Yn y bleidlais sy’n dilyn, mae Theresa May yn ennill y bleidlais trwy sicrhau 200 pleidlais yn erbyn 117.

Yr SNP yn gwneud cais i gynnal Dadl Frys ar drafodaethau rhwng y DU a’r UE. Yn ddiweddarach, mae’r Llefarydd yn gwneud Datganiad yn cadarnhau y bydd dadl frys yn cael ei chynnal y diwrnod canlynol.

2019

Y Prif Weinidog Mark Drakeford yn rhyddhau datganiad yn rhybuddio am effaith Brexit heb gytundeb.

Prif Weinidog Cymru yn lansio cronfa £50m i helpu busnesau a gwasanaethau cyhoeddus yng Nghymru i gynllunio a pharatoi ar gyfer Brexit.

Mae Tŷ’r Cyffredin yn cychwyn pum diwrnod o ddadleuon Brexit.

Diwrnod 4 o’r dadleuon Brexit.

Cynhelir y ‘Bleidlais Ystyrlon’, ac mae’r llywodraeth yn cael ei threchu, gan golli’r bleidlais o fwyafrif o 230 (gyda 202 yn pleidleisio dros gytundeb Brexit y Prif Weinidog a 432 yn pleidleisio yn erbyn).

Mae Arweinydd yr Wrthblaid yn cyflwyno cynnig o ddiffyg hyder yn y Llywodraeth, a chynhelir pleidlais ar y cynnig am 7pm y diwrnod wedyn yn dilyn dadl.

Mae Yvette Cooper yn cyflwyno Bil Aelod Preifat, Bil yr Undeb Ewropeaidd (Rhif 3) 2017-19. Byddai’r Bil yn creu mecanwaith cyfreithiol er mwyn galluogi Tŷ’r Cyffredin i gyfarwyddo’r Prif Weinidog i ofyn i’r Cyngor Ewropeaidd am ymestyn Erthygl 50 os nad oes penderfyniad yn cael ei gymeradwyo ar gyfer cytundeb ymadael â’r UE.

Datganiad y Prif Weinidog yn cael ei ailadrodd a’i drafod yn Nhŷ’r Arglwyddi.

Aelodau Tŷ’r Arglwyddi yn trafod trafodaethau Brexit parhaus y llywodraeth.

Y Farwnes Smith o Basildon, Arweinydd Yr Wrthblaid yn Nhŷ’r Arglwyddi, yn cynnig cynnig yn galw ar y llywodraeth i gymryd pob cam angenrheidiol i sicrhau nad yw’r DU yn gadael yr UE ar 29 Mawrth heb gytundeb sydd wedi ei gadarnhau’n llawn gan ddau Dŷ Senedd y DU, a bod – cyn diwedd Chwefror 2019 – cynigion yn cael eu cynnig sy’n cyflawni’r darpariaethau o dan adrannau 13(1)(b) a (c) o Ddeddf yr Undeb Ewropeaidd (Ymadael) 2018. Caiff y cynnig ei dderbyn gyda 155 o blaid a 69 yn erbyn.

Cyfarfod cyntaf Y Grŵp Buddsoddi Rhanbarthol yng Nghymru yn cael ei gynnal.

Cynhelir pleidlais ‘Pleidlais Ystyrlon 2’, gyda 242 yn pleidleisio o blaid cytundeb Brexit y Prif Weinidog a 391 yn erbyn.

Y Prif Weinidog yn cadarnhau y bydd yn agor y ddadl y diwrnod canlynol ar ba un ai tynnu’r dewis o ‘ddim cytundeb’ oddi ar y bwrdd negodi neu beidio.

Julie James, Y Gweinidog Tai a Llywodraeth Leol, yn cyhoeddi dyraniad ychwanegol o £1.2 miliwn i helpu awdurdodau lleol i baratoi ar gyfer Brexit.

Llywodraeth Cymru yn cyhoeddi bod £1.7 miliwn ychwanegol yn cael ei neilltuo ar gyfer 2019-20 i alluogi Busnes Cymru i gadw Cronfa wrthsefyll Brexit yn agored.

Tŷ’r Cyffredin yn cynnal dadl frys dan arweiniad yr wrthblaid ar estyn Erthygl 50.

Y Grŵp Buddsoddi Rhanbarthol yng Nghymru yn cyfarfod.

Y Gwasanaeth Caffael Cenedlaethol yn darparu’r newyddion diweddaraf am eu paratoadau ar gyfer Brexit heb gytundeb. Petai ymadael heb gytundeb yn digwydd, gelwir y gwasanaeth newydd e-hysbysu’r DU sy’n disodli Cyfnodolyn Swyddogol yr UE yn ‘Find a tender’, y gellir cael gafael arno drwy GwerthwchiGymru.

Llywydd y Cyngor yn rhybuddio’r DU i “beidio â gwastraffu’r amser hwn”.

Un – bydd y Llywodraeth yn ceisio cwblhau Trefniadau Amgen yn lle’r backstop erbyn Rhagfyr 2020, fel na fydd angen ei ddefnyddio byth.

Dau – Ymrwymiad y bydd y Llywodraeth yn sicrhau y bydd Prydain Fawr yn parhau i gyfochri â Gogledd Iwerddon petai’r backstop yn dod i rym.

Tri – bydd rhaid i amcanion negodi a’r cytuniadau terfynol ar gyfer ein perthynas â’r UE yn y dyfodol gael eu cymeradwyo gan ASau.

Pedwar – Bil Hawliau Gweithwyr newydd sy’n gwarantu na fydd hawliau gweithwyr yn llai ffafriol nag ydynt yn yr UE.

Pump – ni fydd newid yn lefel amddiffyn amgylcheddol pan fyddwn yn ymadael â’r UE.

Chwech – bydd y DU yn ceisio cael masnachu nwyddau mor llyfn â phosib gyda’r UE er y byddwn y tu allan i’r farchnad sengl ac wedi dod â rhyddid i symud i ben.

Saith – byddwn yn ymwybodol o’r wybodaeth ddiweddaraf o ran rheolau’r UE ar gyfer nwyddau a chynnyrch bwyd-amaeth sy’n berthnasol i archwiliadau ar y ffin er mwyn diogelu’r miloedd o swyddi sy’n dibynnu ar gadwyni cyflenwi ‘mewn union bryd’.

Wyth – bydd y Llywodraeth yn cyflwyno cyfaddawd tollau i ASau ei hystyried er mwyn datrys yr anghytundeb.

Naw – bydd pleidlais i ASau ar ba un a ddylai’r cytundeb fod yn destun refferendwm neu beidio.

A deg – bydd dyletswydd gyfreithiol i sicrhau newidiadau i’r datganiad gwleidyddol i adlewyrchu’r cytundeb newydd hwn.

Jeremy Miles AC, Y Cwnsler Cyffredinol a Gweinidog Brexit yn rhoi’r Newyddion Diweddaraf am Brexit.

Y Comisiwn Ewropeaidd yn cyhoeddi dogfen yn amlinellu’r paratoadau a’r mesurau wrth gefn rhag ofn i’r DU ymadael â’r UE heb gytundeb.

1. Is-grŵp Y Fframwaith Cenedlaethol
2. Is-grŵp Ymchwil, Monitro a Gwerthuso
3. Is-grŵp Gweithredu / Cyflawni
4. Is-grŵp gwaith rhyngwladol / trawsffiniol

Bydd y grwpiau yn helpu i lywio fframwaith buddsoddi newydd a bydd yn dechrau gweithredu yn gynnar yn 2021.

Grŵp Llywio Buddsoddi Rhanbarthol yng Nghymru yn cyfarfod.

Y Prif Weinidog Boris Johnson yn gwneud datganiad yn Nhŷ’r Cyffredin ar flaenoriaethau ei Lywodraeth newydd, gan ymrwymo i’r dyddiad 31 Hydref ar gyfer Brexit a gwrthod diystyru’r posibilrwydd o Brexit heb gytundeb.