Yn ddiweddar, cyhoeddodd Llywodraeth y DU fanylion ei Chronfa Lefelu newydd yn yr Adolygiad o Wariant ym mis Mawrth. Mae’r prosbectws ar gyfer y gronfa, gan gynnwys canllawiau ar sut i wneud cais am y rownd gyntaf, a’r rhestr ategol o awdurdodau lleol yn ôl categori blaenoriaeth, i’w gweld yn Cronfa Lefelu: prosbectws – GOV.UK (www.gov.uk).
Bydd y Gronfa Lefelu yn cefnogi adfywio canol trefi a’r stryd fawr, prosiectau trafnidiaeth lleol, ac asedau diwylliannol a threftadaeth.
Mae’r gronfa gystadleuol yn werth £4.8biliwn ledled y DU, gydag o leiaf £800m i’w neilltuo ar gyfer yr Alban, Cymru a Gogledd Iwerddon dros bedair blynedd rhwng 2021 a 2025. Ar gyfer y rownd ariannu gyntaf, bydd o leiaf 9% o gyfanswm dyraniadau’r DU yn cael eu neilltuo ar gyfer yr Alban, 5% ar gyfer Cymru, a 3% ar gyfer Gogledd Iwerddon. Yng Nghymru, Lloegr a’r Alban, bydd cyllid yn cael ei ddarparu drwy awdurdodau lleol, wedi’i dargedu at y rhai sydd â’r angen mwyaf sylweddol, a asesir gan ddefnyddio’r meini prawf canlynol:
Mae llefydd wedi’u gosod yng nghategori 1, 2 neu 3, gyda llefydd categori 1 yn rhai â’r lefelau uchaf o angen a nodwyd. Er y rhoddir blaenoriaeth i geisiadau o feysydd blaenoriaeth uwch, nid yw’r bandiau’n cynrychioli meini prawf cymhwysedd, na swm na nifer y ceisiadau y gall lle eu cyflwyno. Bydd ceisiadau o gategorïau 2 a 3 yn dal i gael eu hystyried ar gyfer cyllid yn ôl eu rhinweddau o ran cyflawni, gwerth am arian ac addasrwydd strategol, a gallent fod yn llwyddiannus os ydynt o ansawdd eithriadol o uchel.
Bydd cyllid capasiti o £125,000 yn cael ei ddyrannu i awdurdodau lleol yng Nghymru, i helpu i feithrin eu perthynas â Llywodraeth y DU at ddibenion y Gronfa ac i ddatblygu ceisiadau o ansawdd uchel ar gyfer rowndiau diweddarach. Anogir awdurdodau sy’n gwneud cais i gydweithio ag awdurdodau cyfagos ar gynlluniau trawsffiniol ac i gyflwyno cynigion ar y cyd ar draws eu hardaloedd lleol os yw hynny’n briodol. Bydd canllawiau pellach ar gymorth capasiti yn cael eu rhoi i awdurdodau lleol yn y dyfodol agos.
Disgwylir i ASau gefnogi un cais y maent yn ei weld fel blaenoriaeth. Bydd nifer y ceisiadau y gall awdurdod lleol yn y categori cyntaf eu gwneud yn ymwneud â nifer yr ASau yn eu hardal, gallant gyflwyno un cais am bob AS y mae ei etholaeth yn gyfan gwbl o fewn ei ffin. Gall pob awdurdod lleol gyflwyno o leiaf un cais. Pan fo etholaeth AS yn croesi nifer o awdurdodau lleol, dylai un awdurdod lleol ysgwyddo cyfrifoldeb, oherwydd dylai’r cynigydd arweiniol a’r ardaloedd lleol gydweithio i ddynodi’r cynigydd arweiniol hwnnw.
Bydd y Gronfa’n canolbwyntio buddsoddiad mewn prosiectau sy’n gofyn am hyd at £20m o gyllid. Fodd bynnag, mae lle hefyd i fuddsoddi mewn prosiectau trafnidiaeth gwerth uchel mwy, trwy eithriad. Bydd ceisiadau dros £20m ac yn is na £50m yn cael eu derbyn ar gyfer prosiectau trafnidiaeth yn unig, fel cynlluniau ffyrdd, a gall unrhyw awdurdod lleol sy’n gwneud cais eu cyflwyno.
Bydd rownd gyntaf y Gronfa yn 2021 – 2022 yn canolbwyntio ar dair thema:
Cyhoeddwyd prosbectws Cronfa Adnewyddu Cymunedol y DU (CRF) hefyd gan Lywodraeth y DU ym mis Mawrth. Mae’r prosbectws ar gyfer y buddsoddiad o £220m, a’r rhestr o lefydd blaenoriaeth, i’w gweld yn Cronfa Adnewyddu Cymunedol y DU: prosbectws – GOV.UK (www.gov.uk).
Mae’r gronfa’n rhagflaenu Cronfa Ffyniant a Rennir y DU (SPF) a fydd yn cael ei lansio yn 2022. Y bwriad yw helpu ardaloedd lleol i dreialu dulliau a rhaglenni newydd i fynd i’r afael â heriau lleol wrth baratoi ar gyfer cyflwyno’r SPF.
Bydd y CRF yn broses gystadleuol heb unrhyw gymhwysedd wedi’i bennu ymlaen blaen. Mae mynegai o 100 o lefydd blaenoriaeth wedi’i greu yn seiliedig ar wydnwch economaidd, wedi’i fesur ar sail cynhyrchiant, incwm aelwydydd, diweithdra, sgiliau a dwysedd y boblogaeth. Rhoddir blaenoriaeth i brosiectau sy’n targedu buddsoddiad mewn cymunedau mewn angen, yn enwedig yn y 100 lle blaenoriaeth uchaf, a rhoddir cyllid capasiti i’r awdurdod arweiniol ar gyfer y 100 lle yma.
Y blaenoriaethau buddsoddi yw:
Bydd dogfennau canllaw a ffurflenni cais ychwanegol ar gael cyn bo hir.
Dyma rai dyddiadau allweddol i’w nodi ar gyfer Cymru:
Mawrth 2021
1 Ebrill 2021
18 Mehefin 2021
Diwedd Gorffennaf 2021 ymlaen
Tachwedd a Rhagfyr 2021
31 Mawrth 2022
Isod mae tabl gyda dolenni ac amserlenni ar gyfer galw am geisiadau gan Awdurdodau Lleol:
Sir | CRF (Ardal Flaenoriaeth) | Dolen | Dyddiad Cau |
---|---|---|---|
Blaenau Gwent | Ie | Dolen gwefan | 5pm 20/05/21 |
Pen-y-bont ar Ogwr | Na | Dolen gwefan | 7am 24/05/2021 |
Caerffili | Na | Dolen gwefan | Hanner dydd 17/05/21 |
Caerdydd | Na | Dolen gwefan | 5pm 17/05/2021 |
Sir Gaerfyrddin | Ie | Dolen gwefan | Hanner dydd 5/05/2021 |
Ceredigion | Ie | Dolen gwefan | 9am 17/05/2021 |
Conwy | Ie | Dolen gwefan | 5pm 14/05/2021 |
Sir Ddinbych | Ie | Dolen gwefan | 5pm 31/05/2021 |
Sir y Fflint | Na | Dolen gwefan | 5pm 14/05/2021 |
Gwynedd | Ie | Dolen gwefan | Hanner dydd 28/05/2021 |
Ynys Môn | Ie | Dolen gwefan | 4pm 30/04/2021 |
Merthyr Tudful | Ie | Dolen gwefan | Canol nos 24/05/2021 |
Sir Fynwy | Na | Dolen gwefan | 5pm 14/05/2021 |
Castell-nedd Port Talbot | Ie | Dolen gwefan | Hanner dydd 14/05/2021 |
Casnewydd | Na | Dolen gwefan | 21/05/2021 |
Sir Benfro | Ie | Dolen gwefan | 7am 4/05/2021 |
Powys | Ie | Dolen gwefan | 5pm 17/05/2021 |
RhCT | Ie | Dolen gwefan | 31/05/2021 |
Abertawe | Ie | Dolen gwefan | 5pm 21/05/2021 |
Torfaen | Ie | Dolen gwefan | 5pm 07/05/2021 |
Bro Morgannwg | Na | Dolen gwefan | 10/05/2021 |
Wrecsam | Na |
Y weledigaeth ar gyfer Cronfa Ffyniant a Rennir y DU yw helpu i gynyddu a chreu cyfleoedd ledled y DU i bobl a llefydd. Mae Llywodraeth y DU wedi ymrwymo i gyfanswm cyllid domestig ledled y DU sydd o leiaf yn cyfateb i dderbyniadau’r UE, gan gyrraedd tua £1.5 biliwn y flwyddyn ar gyfartaledd.
Mae Llywodraeth y DU wedi datgan y bydd yr SPF yn lansio yn 2022 a bydd yn cynnwys y canlynol:
Cyhoeddir rhagor o fanylion yr SPF yn ddiweddarach eleni fel rhan o Fframwaith Buddsoddi ledled y DU a chaiff y proffil ei gadarnhau yn yr Adolygiad Nesaf o Wariant.